به گزارش روابط عمومی اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی، در راستای سومین دوسالانه قصه گویی نهال امید، کارگاه آموزشی «مهارت‌های قصه گویی» با حضور سیداحمد مصطفوی، قصه‌گوی برگزیده استانی به همت اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان رضوی و بصورت مجازی در روز پنج شنبه ۴ بهمن ماه ۱۴۰۳ برگزار شد.

سیداحمد مصطفوی، قصه گو برگزیده استانی و مدرس کارگاه «مهارت‌های قصه گویی»، تاکید کرد: در قصه‌گویی از شخصیت اصلی خود خیلی دور نشوید و بدانید ارتباط با مستقیم با جامعه می تواند به شما در جذب مخاطب بیشتر کمک کند. نخستین و مهمترین مولفه در قصه گویی، فن بیان است. اعتماد به نفس و گستردگی دایره لغات از دیگر مولفه های این حوزه است. توجه داشته باشید اگر شما در هنگام قصه گویی داستان را از خود بدانید و با آن همذات پنداری کنید، می توانید قصه گویی موثرتری داشته باشید.

وی قصه گویی و قصه‌گو را اینگونه تعریف کرد: قصه گویی صرف داستان‌گویی نیست. در واقع قصه‌گویی لحظات ناب و بی‌تکراری است که قصه‌گو با استفاده از قابلیت‌های وجودی، زبان بدن و کلام در ذهن شنونده خلق می‌کند و به مخاطب این امکان را می دهد تا لحظه لحظه داستان را تجسم، درک و همذات پنداری کند. قصه‌گو نیز به فردی اطلاق می‌شود که با بیان هنرمندانه و با تاکید بر لحن و بیان، شنونده را به دنیای قصه بکشاند. به عبارت دیگر قصه‌گو می بایست توانایی این را داشته باشد که شنونده در فضای قصه زندگی و لحظات آن را تجربه کند.

مصطفوی دلایل قصه گویی را به دو  دسته «کلی: برون سازمانی» و «جزئی: درون سازمانی» تقسیم کرد و افزود: «دلایل کلی» شامل پاسداری از ادبیات شفاهی فارسی، دسترسی به تجربیات گذشتگان، آگاهی از خواسته ها و آرزوهای پیشینیان و ایجاد پیوند فرهنگی مناسب میان نسلها است. «دلایل جزئی» نیز عبارتند از: ایجاد یک رابطه کلامی جذاب، موثر و صمیمی میان مربی و کارآموز؛ تفهیم نکات تربیتی با استفاده از شیوه های غیرمستقیم و جذاب، آشنایی اعضاء با پسندهای رفتاری حاکم بر جامعه و بهره گیری از ذخایر ارزشمند ادبی و معرفی آن به دیگران.

وی اظهار داشت: در قصه گویی باید مواردی همچون انتخاب قصه مناسب، استفاده بهینه از شرایط و امکانات موجود و بهره گیری از قابلیتهای فردی همچون نحوه ارتباط گیری، فن بیان و ... را مدنظر داشت. در انتخاب قصه نیز می بایست به جنسیت، جذابیت، تازگی و فرهنگ مخاطب؛ تناسب قصه با گروه سنی مخاطب، قابلیت روایی و لحظات توصیفی، تناسب با ارزشهای حاکم بر جامعه و خاستگاه قصه و ارتباط آن با ذخایر ارزشمند فرهنگی و ادبی توجه داشت.

مدرس کارگاه «آشنایی با مهارت‌های قصه گویی» تصریح کرد: نکات مهم در به کارگیری از توانایی‌ها و قابلیت‌های فرد شامل فضاسازی برای شروع قصه، استفاده از تمهیدات لازم برای حفظ و کنترل فضا و تدبیر در جمع بندی و اتمام قصه؛ خلاقیت در سازماندهی و پرداخت قصه، نوآوری در شیوه ارائه قصه متناسب با محیط اجرا، بیان قصه با صدایی رسا و مناسب و استفاده از لحن و کلام بر عنوان قصه، اصلی ترین ابزار و بهره گیری صحیح از آنها؛ احاطه و اشراف بر قصه، کاربرد ماهرانه واژگان و تعابیر مورد استفاده در قصه، مهارت در استفاده از زبان وجودی یعنی تغییر حالات بدن، حرکت به موقع و مناسب دستها و حالتهای چهره، بهره گیری صحیح از زمان تعیین شده، آماده سازی فضا، وسایل و تجهیزات موجود به منظور تاثیرگذاری بیشتر در جریان قصه گویی؛ استفاده از روشهای مناسب و موثر در اجرای قصه به منظور برقراری ارتباط و تعامل با مخاطب، توجه به زبان بومی و گویشهای محلی به عنوان یکی از شاکله های فرهنگی و استفاده درست و بجا از آن در قصه گویی، تناسب وضع ظاهری با پسندهای فرهنگی و دقت در نوع پوشش به گونه ای که اجرای قصه را با مشکل مواجه نسازد، است.

سیداحمد مصطفوی، قصه گوی برتر استانی خاطر نشان کرد: چند ویژگی مهم که اهل نظر در قصه‌گویی به آن تاکید فراوان داشته اند، شامل بیان غیرمستقیم، بهره مندی از خلاقیت‌های فردی هنرمند، پاسخ گویی مناسب به حس زیبایی شناسی مخاطب، هدفمندی، توانایی در انتقال حس آفریننده، تعهد اجتماعی و ماندگاری است.

وی پیرامون قصه‌های قرآنی، بیان داشت: بنا به تحقیقات انجام شده، ۲۰۸ قطعه داستانی در قرآن وجود دارد که برخی در ادامه برخی دیگر و برخی دیگر به صورت کامل و مستقل آمده است. ۶۳ سوره از ۱۱۴ سوره قرآن کریم نیز حاوی قصه و حکایت است. در واقع می‌توان گفت خداوند با قصه پردازی پیام خود را به انسانها ابلاغ می کند.

مصطفی قصه‌های قرآنی را توان به گروه‌های استفهام تقدیری، آمادگی ذهنی و  داستان معکوس تقسیم کرد و افزود: شیوه قرآن در بیان قصه‌های عاشقانه بسیار لطیف و عبرت انگیز است. در قرآن کریم سعی شده است تا با مسائل عشقی به صورت سمبلیک و اشاره‌وار برخورد شود و از ارائه جزئیات یا به زبان آوردن صریح و زننده، خودداری شود. دیگر خصوصیت جالب در قصه‌های قرآنی، شکستن حصار زمانی است به صورتیکه یک داستان از دل یک داستان دیگر بیرون می آید.

در پایان برخی از تکنیکهای قصه گویی بصورت عملی آموزش داده شد.

گفتنی است، در این کارگاه کتاب‌های «رازهای قصه گویی» اثر بآتریس مونته رو و «هنر قصه گویی» اثر علی خانجانی نیز معرفی شد.